انواع مشارکت در ساخت
در قراردادهای مشارکت در ساخت به سبب متنوع بودن شرایط ملک ، مالک و سازنده نمی‌توان از یک مدل قرارداد استاندارد واحد برای تمامی پروژه ها استفاده نمود ، همانگونه که یک مهندس سازه با توجه خواسته های مالک و یا شرایط محیطی برای هر ملک کلنگی یا زمین ، نقشه‌ای منحصر بفرد طراحی میکند، به همین سبب مدل های قراردادی استاندارد جهت مشارکت ساخت باتوجه به خواسته های طرفین قرارداد و ویژگی‌های منحصربفرد ملک یا شرایط محیطی هر پروژه به پنج گروه عمده به شرح ذیل تقسیم می گردد .
اقسام و انواع قرارداد های مشارکت در ساخت:
1-قالب اول مشارکت در ساخت بدین صورت است که معمولاً مالک ، زمین و ملک کلنگی را به عنوان آورده خود برای مشارکت در ساخت معرفی میکند و سازنده نیز هزینه های احداث بنا را متقبل می شود و در نهایت مالک و سازنده در عرصه و اعیان شریک می شوند،
در این مدل از قرارداد مشارکت در ساخت ، ارزش ریالی زمین و یا ملک کلنگی مورد نظر ابتداً محاسبه نشده و فقط سازنده متعهد به احداث بنایی با توجه به خواسته های مالک در زمین مورد نظر می باشد و پس از انجام موضوع قرارداد مالک و سازنده در عرصه و اعیان شریک می شوند .
2ـقالب دوم مشارکت در ساخت به این صورت است بین مالک و سازنده توافقی چند مرحله ای در مورد عملیات ساخت و انتقال سهم مالکیت سازنده صورت بگیرد . بعنوان مثال عملیات ساختمانی در یک ساختمان پنج طبقه به سه مرحله مجزا تقسیم میشود بدین صورت که یک دانگ از سه دانگ سهم سازنده بعد از اجرای سقف پنجم به وی منتقل شود ، دانگ دوم پس از اتمام نازک‌کاری و دانگ سوم پس از اتمام پروژه به سازنده انتقال یابد .
در این قالب از مشارکت در ساخت مالک متهد می شود که در تاریخ های تعیین شده نسبت به انتقال رسمی سه دانگ سازنده در یکی از دفاتر اسناد رسمی توافق شده اقدام نماید. مالک برای انتقال سه دانگ سهم سازنده ،باید نسبت به اخذ مفاصا حساب از ، دارایی ، شهرداری و ثبت اقدام نماید.
3-قالب سوم مشارکت در ساخت بدین صورت است که بین مالک و سازنده در مورد انتقال سهم سازنده منوط به رسیدن عملیات ساختمانی به مرحله ای معین توافقی صورت میگرد. عمدتا مرحله معین شده زمانی است که هزینه های صورت گرفته توسط سازنده معادل ارزش ریالی زمین و یا ملک کلنگی مالک قرار میگیرد . در اینصورت مالک وکالتنامه بلاعزلی جهت انتقال سهم توافق شده سازنده به وی تفویض می نماید .
در این قالب به جهت محاسبه برابری ارزش ریالی زمین یا ملک کلنگی با هزینه های سازنده باید تمامی هزینه ها به طور دقیق و جزئی محاسبه گردد .
4- قالب چهارم مشارکت در ساخت بدین صورت است که سه دانگ از زمین یا ملک کلنگی همزمان با شروع فرآیند ساخت در دفترنامه اسناد رسمی به سازنده منتقل میشود. اغلب اوقات در این قالب ارزش آورده مالک که همان زمین یا ملک کلنگی می باشد با هزینه های ساخت که آورده سازنده می باشد اختلاف دارد. در اینگونه مواقع مبلغ ما به التفاوت ارزش ریالی ملک کلنگی یا زمین و هزینه های ساخت ، بصورت نقدی یا قدرالسهم بیشتر یا کمتر هر یک از سازنده و مالک در هنگام تسویه نهایی لحاظ می شود .
5- قالب پنجم مشارکت در ساخت بدین صورت است که در ابتدای شروع عملیات ساختمانی فرآیند انتقال سهم مالکیت سازنده در مورد ملک یا زمین موضوع پروژه در قالب بیعنامه از سوی مالک به سازنده صورت میگردد . از این رو به جهت تعهد پرداخت ما به التفاوت ، معادل ارزش ریالی سهم مالکیت انتقال یافته ، چکی در وجه مالک صادر میشود .